Pola stoleća živimo u društvu bezakonja, bespravlja građana, zloupotrebe vlasti, blokade slobode stvaralaštva, kontrole javnog mnjenja, pod vlašću koja nas drži u stanju nepunoletstva, koja je kolonizirala naš duhovni život, monopolisala materijalna društvena
dobra, policijskim i partijskim aparatom onemogućavala organizaciju alternativnih i pozicionih političkih partija, uspostavila represiju nad onim sferama života u kojima se formiraju društvene vrednosti, nad onim sferama morala, običaja, religije i politike koje
obezbeđuju slobodu i humanu sadržinu društvenog i ličnog života.
Umesto vladavine prava i pravne države, imamo društvo permanentnog građanskog rata. Politička birokratija na vlasti održava trajno vanredno stanje, nasiljem održava totalnu kontrolu društvenog života. To vanredno stanje bezakonja i samovolje bilo je i ostalo način upravljanja društvom u kojem autoritet vlasti nije morao biti zasnovan ni na kakvim normama prava i morala. Takvoj apsolutnoj vlasti nije bilo potrebno da bude u pravu. Svi zakoni u ovom društvu bili su i ostali samo formom legaliteta maskirana samovolja i samovlašće političkih moćnika, formom iza koje se skriva arkanovska praksa odlučivanja, čiji je cilj uspostavljanje totalne kontrole nad državom. Vladajuća partija je uspostavila politički sistem koji je imitirao pravni poredak građanskog društva da bi brutalno ukinula gotovo sva građanska prava – pravo na
opoziciono, političko i kulturno delanje. Sprovođenje svojih odluka i očuvanje monopola
svoje moći i interesa vladajuća partija je obezbeđivala kadrovskom nomenklaturom –
odbirom odanih i poslušnih izvršilaca njene volje. Osnovni zadatak ovih podobnih i
proverenih kadrova bio je i ostao da onemoguće sve što je drugačije od vladajuće
ideologije i vladajućih pravila ponašanja u uspostavljenom sistemu monopolne vlasti, da
zatru svaku kritičku svest koja se tokom pola stoleća javlja, posebno u novim
generacijama.
Za pola veka ovakve vladavine, duhovno su upropašćene mnogobrojne generacije
koje su sprečene da duhovno, civilizacijski i kulturno razvijaju naše društvo. Pola stoleća
u javnom životu vlada licemerje političke birokratije zasnovano na programima i
projektima izgradnje slobodnog društva socijalne pravde, koji, kao lažna legitimacija,
treba da prikriju njeno samovlašće. Ideologija vladajuće birokratije ostavila je iza sebe
materijalnu i duhovnu pustoš, prekinula je vezu sa demokratskom tradicijom i
onemogućila slobodno traganje za novim oblicima i sadržinom života. Obezličila je sve
oblike duhovnog života i nametnula praksu arbitraže koju je u naš život uneo
hipertrofirani normativizam da bi se onemogućio svaki slobodni razvoj materijalne i
duhovne kulture. Van njene kontrole nisu mogle da se razvijaju one društvene vrednosti
koje bi bile izraz sposobnosti slobodnih građana za kulturni napredak i materijalni razvoj.
Upropašćena je i izgubljena najdragocenija duhovna energija niza generacija. Politička
birokratija je sebe predstavljala kao jedinog mogućnog nosioca razvoja društva, jedinog
subjekta koji može da određuje ciljeve i sredstva ostvarenja slobodne ljudske zajednice, a
svojom ideologijom stvorila je svet manihejski podeljen na ispravno i neispravno,
dozvoljeno i nedozvoljeno, u kojem je sve što je drugačije od vladajuće ideologije
proglašavano za neprijateljsko. Neprestanom proizvodnjom neprijatelja i borbom protiv
unutrašnjih protivnika ona je nalazila razloge za svoj monopol.
Pobune protiv ovakve vlasti naterale su političku birokratiju da menja svoju
legitimaciju. Početkom sedamdesetih godina vladajuća birokratija je započela
proizvodnju nove ideologije – nacionalizma, uz jačanje represije prema svim težnjama ka
demokratskim reformama usmerenim na stvaranje građanskog pravnog društva. Umesto
demokratskog pluralizma u političkom i kulturnom životu, nametnula nam je »novu
revoluciju«, zasnovanu na jačanju nacionalnih podela. Kad su se sve mogućnosti
legitimisanja samovlašća pozivanjem na interese proizvođača materijalnih vrednosti
društva istrošile, vladajuća politička birokratija je počela sebe da predstavlja kao
zaštitnika interesa svoje nacije. Uvode se novi kriteriji za kadrovsku politiku, počinje
favorizovanje novih ideologa »nacionalne emancipacije« – proizvođača političkih mitova
o nacionalnom samoosvešćivanju kao pravnom putu u socijalizam. Počeo je proces
uvođenja retrogradnih, na nacionalnoj romantici zasnovanih programa, isticanja
samobitnosti naciona kao osnove oslobađanja od svih nasleđenih istorijskih nepravdi.
Politička birokratija je sada svoju legitimnost sticala kao arbitar u sukobima među
nacijama, sukobima koje je sama izazivala i podsticala. Time je sve do naših dana
sprečen proces demokratskih reformi društva, onemogućen razvoj demokratske svesti i
kulturnog delovanja svih onih oblika društvene prakse u kojima se preko borbe za
građanska prava i pravnu državu omogućava i razvoj nacionalnih kultura.
Sistematsko potiskivanje težnji za demokratizacijom jačanjem nacionalnih
netrpeljivosti, mržnje i resantimana koje nas je preko građanskog rata dovelo u krvavi
ćorsokak delo je svih sada vladajućih političkih oligarhija i od njih favorizovane
nacionalne inteligencije. Jedinstvo nacionalne birokratije i ove inteligencije do neslućenih
razmera je uvećalo represivnu manipulaciju nad građanima, koja je imala za cilj da spreči
razvitak države građanskih prava i sloboda.
Nova nacionalistička ideologija je dovela do građanskog rata u kojem su se
raspali svi oblici političkog, ekonomskog i kulturnog zajedništva stvarani na prostorima
sada već bivše Jugoslavije. Nacionalistička ideologija je trebalo pre svega da spreči
radikalnu kritiku boljševičke teorije i prakse, proces demokratske transformacije
jednopartijskih država u građansko-pravnu državu i sačuva monopol vlasti kao trajni cilj
sada vladajućih centara političke moći.
Vladajuće političke oligarhije nacionalističkim ideologijama podstiču sukobe
među narodima i jačaju nacionalne podele da bi trajno institucionalizovale svoju vlast
zasnovanu na nacionalnim separatizmima. Pojava novih totalitarnih nacionalnih državica
na prostoru bivše Jugoslavije suspendovala je sva građanska prava. Te nove nacionalne
totalitarne države sistematski promovišu nacional-šovinističke fašisoidne političke grupe
koje u naš društveni život unose teror i šire anomiju i bezakonje.
Ove nove, na nacionalnim ideologijama stvorene totalitarne vlasti prete da
blokiraju svaku mogućnost autonomnog razvijanja svih onih sfera društvenog života –
nauke, morala, religije, umetnosti, običaja, politike, čijim se slobodnim razvojem mogu
formirati neprinudno važeće i demokratski priznate društvene vrednosti kojima se mogu
racionalno regulisati svi oblici društvenih odnosa. Nacionalne ideologije su zaustavile
razvoj građanske svesti, svesti o građanskim pravima i na njoj zasnovane mogućnosti
pojavljivanja novih institucija građanskoga društva.
Samo demokratska pravna država i razvijena građanska svest obezbeđuju
mogućnost svakog pojedinca da ostvari pravo na svoj nacionalni identitet. Nasiljem
sprovedena nacionalna identifikacija i na njoj formirano pravo vladavine nacionalnih
oligarhija, širenje mržnje prema drugim nacijama ugrožavaju razvoj demokratske
sadržine svake nacionalne kulture koja komunicira sa svetom.
Nacional-šovinistička ideologija i politička praksa ukidaju sve oblike slobode pa i
pravu nacionalnu slobodu i uvode nas u društvo nasilja i istorijski prevaziđenih
nacionalnih sukoba kao oblika rešavanja društvenih problema. Postajući »nacionalnom
avangardom«, vladajuća birokratija sa svojom nacionalističkom inteligencijom stvorila je
do sada neslućene oblike tiranije. Postojeći institucionalni oblici tumačenja prošlosti
izložili su nas nasilju novih eksperata za proizvodnju »nacionalne (novokomponovane)
samosvesti«. Izgradnja nacionalnog identiteta i razvitak osećanja pripadnosti vlastitom
narodu oduzeti su nam kao lično pravo i nametnuti kao test za nove oblike političke
podobnosti. Intimno nacionalno opredeljenje je pretvoreno u obavezu prihvatanja
postojećih nacionalističkih separatizama. Vlast terora je time neslućeno uvećana, a
proizvodnja nacionalnih obmana usmerena na ukidanje svakog prava na privatnost.
Sadašnja proizvodnja nacionalnih mitova ima za cilj da nas drži u okovima i da naše
osećanje socijalnih nepravdi i društvenih nesloboda usmerava na druge ugrožene narode,
a ne na prava izvorišta tih nepravdi i nesloboda. Samovlašće zasnovano na proizvodnji i
podgrevanju nacionalnih mitova najizrazitiji je oblik krize totalitarnog društva, krize koja
jača poznate oblike političke diktature – plebiscitarni cezarizam, kult vođe,
decizionističku praksu vladanja, meritokratsku promociju novih ratnih »heroja«, čije su
aktivnosti usmerene pre svega na gušenje svih oblika ispoljavanja građanske
neposlušnosti postojećim političkim režimima, svih oblika traganja za novim
alterantivnim demokratskim formama i sadržinama društvenog života. Sadašnje
naciokratske vlasti se bez ikakvog moralnog opravdanja održavaju samo zahvaljujući
proizvodnji novih nacionalnih obmana koje su nas dovele do uzajamnog uništavanja u
nastalom građanskom ratu.
Politički i ideološki tvorci ovih samoubilačkih mitova kao svoje glavne protivnike
proglasili su sve one koji su se borili protiv ratnog uništavanja i širenja nacionalne
mržnje. Nacionalistički mitovi su usmereni pre svega protiv stvaranja opozicionih
demokratskih stranaka i grupa čijim delovanjem bi se stvorila mogućnost nastanka
pravne države i racionalno funkcionisanje svih institucija zakonodavne, sudske i izvršne
vlasti. Tek preko ovih institucija nacionalističke ideologije bi mogle da budu ukinute i
prevaziđene razvojem demokratske građanske svesti kojom se stiče sposobnost
razumevanja stvarnosti i sposobnost otpora neodgovornoj i nekontrolisanoj vlasti.
Politička praksa sadašnjih nacionalnih država počiva na volji i odlukama vođa i
monopolnih političkih grupa, a ne na zakonima pravne države koja je stvorena slobodnim
izborima. U sadašnjim nacionalnim državama ojačana je kriza legaliteta, moraliteta i
legitimiteta. Danas su još uvek nelegalne sve institucije države jer su nastale zahvaljujući
izborima zasnovanim na zakonima koje je skrojila samovolja vladajućih političkih
oligarhija. Nastala na osnovu rezultata takvih izbora, zakonodavna parlamentarna vlast
stvorila je nove oblike iracionalnih načina regulisanja društvenih odnosa, čiji je cilj
jačanje uzurpacije političke moći vladajućih oligarhija.
Nacionalne, verske, rasne i druge razlike postale su bitni faktori u regulisanju
društvenih odnosa, čime su umnoženi i osnaženi oblici građanske nejednakosti.
Nacionalistička politika postojećih centara političke moći stvorila je nove oblike državne
potčinjenosti sudske vlasti izvršnoj vlasti, nove oblike državne kontrole obrazovanja,
nove kriterijume cenzurisanja, kontrolisanja sredstava masovnog obaveštavanja da bi
nacionalne sukobe koje je sama izazivala mogla da usmerava i održava. Osnovni cilj svih
ovih oblika kontrole nad društvom jeste »nacionalna homogenizacija« na kojoj treba da
se legitimira postojeća vlast. Ovakav oblik legitimacije ima kao svoje posledice
uništavanje gradova i sela, uništavanje kulturne baštine, fizičko i duhovno osakaćivanje
ljudi, ogromnu masu beskućnika, siročadi i invalida, sve veću izolaciju od sveta, gubitak
suvereniteta, militarizaciju društva, socijalnu bedu, beznađe i strah.
Odgovornost za ove posledice moraju da snose svi proizvođači nacionalnih
mržnji. Borba protiv ovih anticivilizacijskih posledica građanskog rata nameće obavezu
da se otkriju i demistifikuju svi proizvođači ideologija nacionalnih mržnji i nacionalnih
podela.
