Autorski tekst predsednika Građanskog demokratskog foruma
Aleksandar Vučić, predsednik Srbije, je na vlasti već jedanaest godina. Međutim, politika koju zastupa, sa različitim intenzitetom i pojavnim oblicima, je na vlasti u kontinuitetu više od trideset godina, sa izuzetkom u periodu 2001-2003. kada je Zoran Đinđić bio na vlasti. Premijer Đinđić je ubijen kako Srbija ne bi konačno usvojila novi državni koncept koji bi je trajno približio Zapadu i čime bi bez dileme postala deo EU i zapadnog civilizacijskog kruga.
Ima li Srbija opoziciju koja je spremna da ponudi političku alternativu Vučiću tražeći na evropskoj agendi podršku građana? Ima, lično sam predvodio listu ,,Srbija na Zapadu” sa velikim brojem intelektualaca koji decenijama čuvaju čast Srbije u svetu. Međutim, u predizbornoj kampanji smo imali svega sat vremena na nacionalnoj televiziji a na UM deset skundi. Svi su se dobro potrudili da sakriju od javnosti da postojimo kao izborna opcija. Imamo li medije koji bi podržali takavu politiku?
Nažalost, upravo završeni izbori su pokazali da je u ovakvoj Srbiji, medijski kartelizovanoj, nemoguće doći do prostora gde bi se građanima objasnilo zašto je neophodno iskreno opredeljenje za EU.
Sa jedne strane sve nacionalne TV uz tabloide su propagandna platforma Vučićeve vlasti, a sa druge United Media Group (UM) sa svojim televizijama N1 i NovaS čine propagandnu mašineriju samo jedne opozicione grupacije. Nema političke debate ni na jednoj strani, napravljena je ,,savršena” konstrukcija za obmanu birača, a politika potpuno banalizovana. Takva medijska podela na dva interesna i propagandna kartela ukinula je i debatu u društvu i svaku stvarnu pluralnost.
U tim okolnostima UM brine jedino o svom biznisu, kome je bitna politička polarizacija preko koje dolazi do većeg broja kablovskih korisnika. Sa tim se poklapaju interesi opozicionih političara koji bi da zamene Vučića, ali ne i njegovu politiku i ideološku matricu nacionalizma kao vladajućeg poretka.
Godinama unazad ta opoziciona grupacija sada sa najnovijim nazivom ,,Srbija protiv nasilja”’ pokušava da pobedi Vučića desničarenjem, isključivo negirajući sve ono što ovaj kaže ili uradi. Na taj način je Vučić i 2024., iako je svima u Evropi jasno o kakvoj autoritarnoj ličnosti se radi, još uvek jedini sagovornik Zapada. Na ovakav način nikada nećemo doći do kredibilnog sagovornika u parlamentu Srbije na opozicionoj strani koji bi razumeo: potrebu konačnog prihvatanja realnosti na Kosovu, neophodnost prihvatanja Briselskog i Ohridskog sporazuma, drugačijeg odnosa prema BiH i Dodiku koji uništava sopstvenu državu, nužnost obuzdavanja političkog delovanja Srpske pravoslavne crkve koja je nosilac prekograničnog nacionalizma, udarna pesnica Vučićevom režimu na razgradnji Crne Gore i kičma projekta ,,Srpskog sveta”, korenite promene prema Putinovoj Rusiji uz hitno uvođenje svih nivoa sankcija, neodrživu poziciju vojne neutralnosti, nemogućnost opstanka sa kineskim zelenaškim kreditima… Sve pobrojano su bazični razlozi zašto građani imaju u ovom trenutku veći problem sa opozicijom nego sa Vučićevim autoritarnim režimom koji je u stanju da isporuči samo krhku i sve upitniju stabilokratiju, imajući u vidu i nedavni teroristički akt u Banjskoj na Kosovu.
Parlamentarni izbori iz decembra nam nisu doneli ništa novo u odnosu na prethodni saziv. Ponovo imamo iste ljude, od ukupnog broja poslanika jedva dvoje/troje njih bi podržali Nemačko/Francuski plan za Kosovo, a opozicija ima oko osmdest poslanika.
Novost je da je čitav svet video izborni inženjering režima sa preseljenjem birača iz jedne u drugu opštinu, uz očiglednu zloupotrebu MUP kako bi se favorizovala vladajuća stranka, kao i uz organizovano dovođenje fiktivno prijavljenih birača iz BiH. Kardinalna greška koju je režim napravio dala je novu šansu opozicionoj listi Srbija protiv nasilja.
Da li su ljudi iz SPN razumeli podršku iz Evropskog parlamenta koju im je pre svih obezbedila hrabra poslanica Viola fon Kranmon?
Da li su razumeli da ova podrška podrazumeva i preuzimanje obaveza za donošenje odluka i buduću politiku?
Mislim da nisu. Dva argumenta me navode na takav zaključak. Prvi je iznenađenje i zbunjenost kada su dobili poziv od gospođe Fon Kranmon da govore na panelu u pripremi debate EP, a drugi je sastav delegacije koji je razobličio politički srpski običaj komuniciranja sa EU, neiskren pristup i lažno predstavljanje. Vođa delegacije na panelu je morao biti prvi nosilac liste na izborima Miroslav Aleksić uz Mariniku Tepić. Umesto njega poslali su Pavla Grbovića koji ima prilično proEU stavove ali iza kojih ne stoji devedeset procenata koalicionih partnera, to su i sami pokazali pozicionirajući ga tek na trideset peto mesto na izbornoj listi uz zabranu da u kampanji pominje Kosovo i sankcije Rusiji. Nastup na panelu nam takođe daje argumente da glavna opoziciona grupacija ne može daleko da pobegne od Vučićeve politike. Nisu se osvrnuli na rezolucije EP iz prethodne godine koje su se ticale Srbije: maj ‘23 – Zahtev za usklađivanjem spoljne politike/sankcije Rusiji, oktobar ’23 –
O Kosovu, tj. Banjskoj kao terorističkom aktu. Obe praktično zahtevaju prekid pregovora sa EU ukoliko ne budu prihvaćene.
Učešće na panelu je podrazumevalo da se o ovome razgovara i iznese jasan stav. Panel je takođe bio prilika da se zahteva od EU rezolutna odbrana BiH, tj. odbrana Ustavnog suda sa kojim se obračunava Srbija preko proruskog Dodika, kao i da se osudi paktiranje sa Draganom Čovićem, eksponentom ekstremno nacionalističke hrvatske politike na rušenju izbornog zakona.
Mainstream opozicija formirana od UM nažalost nije dorasla istorijskom momentu i protivniku Aleksandru Vučiću! Dokle god budu sanjali tehničku vladu koja bi značila puko prebrojavanje ko je protiv Vučića, on može mirno da spava, a oni time pokazuju duboko nepoznavanje Srbije, srpskih problema kao i sopstvenu površnost. Kada UM bude otvorila vrata za političku debatu sa pitanjem neophodne političke promene, pojaviće se i političari koji znaju da je za buduću vladu i perspektivu društva opasniji Vučić – radikal nego Vučić koji bi mogao danas biti nateran na kompromis sa kosovskim premijerom Kurtijem.
TAGESSPIEGEL/International, 5. mart 2024.
Dodatak, verzija na engleskom.
Vučić’s power over Serbia: An opposition without plans
Serbian President Aleksandar Vučić remains in power. The electoral fraud in the parliamentary elections in December also had no consequences for him. About the powerlessness of the opposition.
A guest post by Zoran Vuletić
Aleksandar Vučić, the President of Serbia, has been in power for eleven years. However, it has been his policy, with varying intensity and characteristics, for more than 30 years. Only during the government of Zoran Djindjić from 2001 to 2003 was there an attempt to bring Serbia closer to the West and make it part of the EU . After his murder, Serbia fell back into the sleeping beauty of democracy. Unfortunately it continues to this day.
Things aren’t looking good on the opposition side either. The general elections in December 2023 have brought us nothing new compared to the previous election. The only thing that was new this time was that the whole world saw the electoral fraud committed by the Vucic regime . But again we have the same people in Parliament.
The Tagesspiegel app brings current news, background information and analyzes directly to your smartphone. Plus the digital newspaper. Download for free here.
Zoran Vuletić is chairman of the Serbian “Democratic Citizens’ Forum” (Građanski Democratski Forum) and was the top candidate of the “Serbia in the West” list for the parliamentary elections in December 2023.
Only two or three MPs who now have a vote there would agree to the agreements with the EU regarding the recognition of Kosovo . The opposition consists of around 80 MPs.
Answers that the opposition still owes
The opposition alliance that is trying to defeat Vučić under the name “Serbia Against Violence” does not really attack his policies or the ideological foundations of the prevailing Serbian nationalism.
There is no answer from them that Serbia should recognize the reality in Kosovo and finally implement the Brussels and Ohrid agreements concluded with European mediation. The attitude towards Bosnia and Herzegovina and the Bosnian Serb separatist Milorad Dodik , who is active there and is destroying his own country, is also lacking.
The opposition also has no plans to significantly curb the political activity of the Serbian Orthodox Church . The church is a carrier of cross-border nationalism and is helping the Vučić regime to destabilize Montenegro . It is also the backbone of the “Serbian World” (“Srpski svet”) project.
“Serbia against Violence” also does not push for radical changes in Belgrade’s policy towards Russia , which would have to include sanctions. Nor do they attack Vucic’s policy of military neutrality or the role of China, with whose usurious loans the Vucic regime hopes to survive.
At a panel discussion in Brussels during the election campaign, representatives of the largest opposition group even avoided mentioning two European Parliament resolutions on Serbia. The one from May 2023 calls for sanctions against Russia , the one from October is about Kosovo – their acceptance is practically the prerequisite for the accession negotiations with the EU to continue. But a clear position was avoided.
Nationalism is not only cultivated by the ruler
The same applies to the problem of Bosnia and Herzegovina, where Serbia is exerting influence through the pro-Russian actor Milorad Dodik , who in turn has allied himself with Dragan Čović, the Bosnian-Croat representative of an extremely nationalist Croatian policy. The Serbia Against Violence list has no objections to Dodik’s behavior towards Bosnia and Herzegovina.
All of these are important reasons why citizens currently have a bigger problem with the opposition than with Vučić’s authoritarian regime.
Before the election , my own list “Serbia in the West”, in which many of the country’s intellectuals campaigned for a European orientation for Serbia , had a whopping hour of airtime on public television and a full ten seconds on television broadcasts by the private United Media Group . Along with the tabloids, the public broadcasters are Vučić’s propaganda platform.
Propaganda platforms instead of information
The United Media group, on the other hand, was committed to supporting “Serbia against violence” and served as a propaganda machine. The result was a complete trivialization of politics in Serbia and a media divide in which real debates and plurality got the short end of the stick.
Read more about Serbia and Eastern Europe at Tagesspiegel Plus
Conflict researcher on the Serbian election “Autocrats are now also ruling in the EU”Trouble with Serbia Boris Pistorius on a difficult trip to the BalkansHelp, does everyone here understand Putin?! How I tried to counter Kremlin propaganda – and failed
In this way, Vučić is still the West’s only interlocutor in 2024 , even though everyone in Europe knows what an authoritarian figure he is. The mainstream opposition further consolidates this role by accusing him of “treason” for any agreements he implements on Kosovo, rather than, on the contrary, pressuring him to fully comply with these agreements.
Unfortunately, most of the opposition is not up to the historical moment and their opponent Aleksandar Vučić. As long as they dream of a technical government that involves simply counting who is against Vučić, Vucic will sleep peacefully.
