Vasiljko Vukoje, dopisnik Portala Forum iz Australije
MELBURN, 26, januara 2023. – Danas se obilježava najveći državni praznik najudaljenijeg kontinenta – Dan Australije. Prethodnih decenija taj dan se slavio, bio je nacionalni praznik i neradni dan, a milioni stanovnika Australije okupljali su se na trgovima svih velikih gradova i uz muziku i vatromet dočekivali su jutra.
Popularni pabovi bili su mjesta u kojima se pilo tone piva, a mnogi su se i kratkim izletima podsjećali na 26. januar 1788. godine kada je prva britanska flota doplovila u Sydney i razvila zastavu Union Jacka od strane kapetana Arthura Phillipa, u dijelu danas najvećeg australijskog grada poznatom kao Port Jackson. Sve vlade Australije 26. januara proslavljale su kao najveći državni praznik , dok prije nekoliko godina, na zahtjeve pojedinih oganizacija za ljudska prava, članova Parlamenta i Udruženja koja štite prava prvih doseljenika na peti kontinent, nisu postavili javno pitanje, da li je Dan Australije, odnosno Australian Day, dan veselja ili dan okupacije od strane bijelih osvajača iz Velike Britanije.
U nekoliko posljednjih godina, rasprave na tu temu bile su sve prisutnije uz aktivno učešće stručnjaka iz domeme istorije i ljudskih prava, da bi danas Australija obilježavala 26 januar potpuno podijeljena.
Službenom nagradom Australijancima godine, Vlada premijera Anthony Albanesea, skromnije nego ikada ranije podsjeća nasljednike britanskih okupatora, ali i sve druge etničke grupe koje Australiju čine potpuno drugačijom nego u doba kapetana Phillipsa, da je današnji dan početak sjaja najudaljenijeg kontinenta i napretka nekadašnje britanske kolonije, koja je danas samo formalno pravno dio Ujedinjenog kraljevstva, na način da je britanski suveren ceremonijalni šef zajednice država Commonweltha.
Istovremeno dok se službeno proslavlja Dan Australije, u svim većim gradovima održavaju se velike demonstracije koje predvode različite organizacije u službi zaštite prava građana, koji traže da se 26. januar obilježava kao dan žalosti, na sjećanje kada su bijeli britanski okupatori, stigli s druge strane svijeta i u potpunosti pokorili i gotovo iskorijenili domicilno stanovništvo Aboridžane i Torres Strait Islandere. Demonstracijama se pridružio i veliki broj bijelaca i drugih ljudi koji podržavaju prava prvih stanovnika Australije tražeći promjenu Ustava u kojem će se Australian Day ubuduće memorirati kao Dan tragedije i žalosti a ne kao Dan slavlja.
Just took a walk around Melbourne Park after filing and a group of people were standing on the Rod Laver Arena steps, holding up a flag with Vladimir Putin’s face and chanting in support of Russia. pic.twitter.com/2p0LfkyVC3
— Tumaini Carayol (@tumcarayol) January 25, 2023
Sinoć se na teniskim terenima u Melbourneu na AO desio veliki skandal, čije su trenutne posljedice pritvaranje četvero ljudi i istražni postupak protiv njih. Za vrijeme četvrtfinalnog susreta između srpskog tenisera Novaka Đokovića i Rusa Andreja Rubleva, na prepunim tribinama, grupa od nekoliko navijača uzvikivala je „Rusija’-„Srbija“, mahala srpskim, ruskim i makedonskim zastavama, od kojih su najmanje dvije bile sa slikom Vladimira Putina, dok su dva čovjeka u crnim majicama na prednjoj strani imala ucrtano veliko Z.
Ruski teniseri i teniserke, kao i njihove kolege iz Bjelorusije ravnopravno se takmiče na prvom Grand slamu, ali po odluci Vlade Australije, bez objave imena njihovih država i bez unošenja njihovih zastava na tribine.
Policija je brzom intervencijom odstranila četiri čovjeka koji su pružali otpor i koji, bez upotrebe sile, nisu dozvolili da im se oduzmu zastave i drugi navijački rekviziti koji su u Australiji zabranjeni. Mediji izvještavaju da su četiri privedena navijača u pritvoru i da im prijeti novčana ili zatvorska kazna, ali i deportacija iz Australije. Neki mediji u Sydneyu prenose vijest da je poslije meča između Novaka I Rubleva, van tribina primijećen Novakov otac Srđan kako stoji uz jednog čovjeka koji je nosio majicu sa slovom Z I da je u kameru uzviknuo “Živjeli Rusi”.
Sutra u petak, Novak Đoković igra polufinalni susret na Australian Openu, s potpuno nepoznatim Amerikancem sa dva imena Thomasom Paulom, koji je tako postao senzacija turnira. Srpski teniser igra u briljantnoj formi, pa se i najveći svjetski igrači, kao McKinroe, Vilander i Has pitaju da li je moguće igrati bolje.
U drugom polufinalu sastaju se Grk Tsitsipas i Rus Harčanov. Izgleda da je Novakova povreda prošlost, iako je u susretu s Rublevim, imao tri neobične piruete koje su me podsjetile na onovremenu zlatnu piruetu i Sandu Dubravčić. U svakom slučaju, Novaku su do polufinala jedine prijetnje bila povreda zadnje lože i ispadi jednog jedinog čovjeka na tribinama, koji u svakom Novakovom meču urlikanjem prilikom njegovih prvih servisa privlači pažnju na sebe pokušavajući da omete jednog od najvećih igrača bijelog sporta ikada. A hoće li Đoković osvojiti deseti jubilarni AO, nećemo dugo čekati.
