Spomenik palim borcima NORa i žrtvama fašističkog terora na Žabljaku, otvoren je za Dan Republike 29. novembra 1963 godine.
Spomenik koji predstavlja “durmitorsku kuću”. Napravljen je od crnogorskog stijenskog krečnjaka. Unutrašnjost spomenika je obložen mermernim pločama na kojima je uklesano 1.465 imena poginulih boraca Narodnooslobodilačkog rata i žrtava fašističkog terora sa područija Opštine. Autor Spomenika je je arhitekta Branko Bon.
Branko Bon je rodjen na ostrvu Krku 1912 godine. Arhitekturu i Umjetničku akademiju završio je u Zagrebu. Svoju profesionalnu karijeru započeo je prije II svjetskog rata projektovanjem i izgradnjom “Palate Albanija” i hotela “Mažestik” u Beogradu, vila i hotela u Dalmaciji.
U toku Drugog svjetskog rata bio je aktivni pripadnik Narodno-oslobodilačkog pokreta u Zagrebu. Kao ilegalac i saradnik Vladimira Popovića – Španca u Zagrebu učestvovao je u nizu akcija. Nakon akcije onesposobljavanja telefonske centrale u Zagrebu 1942, uhapšen je i zatvoren u logoru Stara Gradiška.
Posle oslobodjenja aktivno je učestvovao na obnovi i izgradnji Jugoslavije.
U Crnoj Gori realizovao je projekte izgradnje “Grand Hotela Sveti Stefan” i spomenika na Žabljaku. Značajno je napomenuti da je bio član komisije za izgradnju Spomen doma koji je projektovan na prostoru aktuelnog gradilišta crkve u Žabljaku. Od jugoslovenskih projekata treba napomenuti autorstvo zgrade SIV a (Palata Federacije) u Beogradu. Bio je stalni saradnik vajara Antuna Augustinčića i Ivana Meštrovića.
Naš Spomenik zavredjuje pažnju velikog broja stranih posjetilaca kako zbog memorijalnog značenja tako i po autorstvu jednog od najvećih arhitekata Yugoslovenskog prostora.
(Izvor: antifasisti-zabljak.com)
