BEOGRAD, 6. aprila 2022. – U Beogradu je juče preminuo jedan od najznačajnijih domaćih pozorišnih reditelja Dejan Mijač (88), saopštilo je Jugoslovensko dramsko pozorište (JDP).
Mijač je, po završetku studija, 1957. dobio angažman u Narodnom pozorištu u Tuzli, gde je, za četiri sezone postavio na desetine predstava. Potom je u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu, u narednih 13 godina, režirao niz zapaženih predstava klasičnog i savremenog repertoara.
Negova prekretnička režija bila je Pokondirena tikva Jovana Sterije Popovića 1973. „koja je predstavljala radikalan zaokret u odnosu na dotadašnja tradicionalna tumačenja ovog srpskog klasika“, navodi se u saopštenju. Sistematično je nastavio da se bavi Sterijom tokom celog života i režirao i druge njegove drame.
Bavio se glumačkim pedagoškim radom u Novom Sadu, pri Dramskom studiju SNP-a, a potom prešao na Katedru za pozorišnu režiju na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, gde je ostao do penzije.
Režije Vase Železnove, Gorkog i Nušićeve Pučine, bile su njegovi prvi radovi u JDP-u, u kojem je, iako nikad nije bio stalno zaposlen, s punim pravom smatran kućnim rediteljem.
Poput novosadske Pokondirene tikve, daljnji iskorak u tumačenju domaćih klasičnih dela bila je Pučina, koja je postala jedna od trajnih činjenica savremenog srpskog teatra.
Sa dolaskom Jovana Ćirilova na mesto upravnika JDP-a, Mijač je ostvario kontinuitet svojih velikih rediteljskih dometa, poput praizvedbe Simovićevog Putujućeg pozorišta Šopalović i prve verzije Sterijinih Rodoljubaca.
Uvek je rado pozivan da režira u pozorištima Atelje 212, Grad teatar Budva, Zvezdara teatar, Teatar Kult, Pozorište „Boško Buha“, kao i u pozorištima u Sarajevu, Zagrebu, Splitu, Rijeci.
Glumci su voleli da rade sa Mijačem jer je on kroz njih umeo da sprovede svoje ideje na način da su i sporedne uloge postajale vidljive i učestvovale u značenju predstave, naveo je JDP. Umeo je da angažuje ansambl, da u glumcu potakne ono najbolje što ima da podari, „premda je Mijač bio poznat i kao strog i zahtevan reditelj“.
Mijač je umeo da odabere pravi komad za dati društveni trenutak, ali je predstava Golubnjača Jovana Radulovića u Srpskom narodnom pozorištu 1982. izazvala tako jak odijum u vladajućim krugovima KP Vojvodine da je došlo do njene zabrane. Hrabrim činom reditelja i glumaca predstava je uspela da preživi zabranu tako što je preseljena u Beograd, 1983, gde je odigrana čak 250 puta pred punim gledalištem Studentskog kulturnog centra.
Mijač je postavio predstavu Mrešćenje šarana Aleksandra Popovića (1929–1996) kojom je otvoren Zvezdara teatar, 1984, a 1987. postavio je provokativnu dramu Slobodana Selenića „Ruženje naroda“ u Jugoslovenskom dramskom. Radeći niz komada Biljane Srbljanović, čije je tri drame premijerno postavio, Mijač je značajno doprineo njenom spisateljskom stasavanju u jednu od vodećih evropskih dramskih autorica.
I pored mnogih poziva, Mijač je odlučio da se povuče iz aktivnog pozorišnog života 2011. godine. Rođen je 1934, u Bijeljini, u svešteničkoj porodici. Komemoracija će biti održana u JDP a vreme komemoracije i sahrane biće objavljeni naknadno.
Ostaće upamćen po neverovatnoj usporedbi radikala i naprednjaka. U slobodnoj interpretaciji Mijač je rekao da mu to izgleda kao da u lonac sa govnima sada hoćeš da skuvaš supu. Nedugo potom sreo sam ga na početku Knez Mihailove i upitao: Šta ti bi? „Šta mi bi, u odnosu na tebe bio sam preblag“, rekao je uz smešak. Imali smo više nego korektar odnos ali sam zajedničkom prijatelju Nenadu Prokiću zavideo što ga je Mijač baš mnogo voleo.
(Beta/D. B.)
