U regionu gdje je zaustavljen proces suočavanja s prošlošću, proces evropeizacije marginalizovan, a ojačan ekstremizam desnice – Otvoreni Balkan je politička inicijativa sa ograničenim interesom, ocijenjeno je na regionalnom skupu Podgorički plenum – Quo Vadis Balkan? „.
Projekat Otvoreni Balkan, koji zagovaraju predsjednici Srbije, Albanije i Sjeverne Makedonije, dio javnosti u Crnoj Gori smatra prikrivenim projektom „srpskog sveta“.
Otvoreni Balkan ne ide u pravcu opšteg dobra svih u regionu, posebno malih zemalja koje moraju čuvati svoje specifičnosti i mala tržišta, kazao je raniji premijer Crne Gore Duško Marković, sada poslanik Demokratske partije socijalista.
„Protiv sam te inicijative, ne samo zato što u njoj ne vidim benefite za Crnu Goru i njenu ekonomiju, nego za cijeli region. Još niko u Crnoj Gori nije dobio taj papir, taj ugovor, a traži se da mu pristupimo. Ja u ovom trenutku ne vjerujem tom projektu“, kazao je Marković.
Poslanik u njemačkom Bundestagu Josip Juratović smatra da je Otvoreni Balkan „politička priča“ predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, koja uz podršku bivše njemačke kancelarke Angele Merkel treba da „spasi obraz“ neuspjelog Berlinskog procesa.
„To je obična finta. Da je bilo volje kod gospodina Vučića, onda bi radio na tome da uspe CEFTA, Sporazum o osnivanju srednjoevropske zone slobodne trgovine“, kazao je Juratović.
Dodaje da je Berlinski proces dobra namjera, ali da se nakon nekog vremena pretvorio u „putujući cirkus“ bez značajnih političkih rezultata, te da tu inicijativu treba nastaviti, ali tako što će se svake godine mjeriti njeni konkretni učinci.
Zabrinjava ga, kako je naveo i odnos Evropske unije (EU) prema regionu po pitanju o budućnosti Sjeverne Makedonije i njenog odnosa sa Bugarskom.
„U situaciji gdje jedna radikalna stranka jedne članice, odlučuje o budućnosti Evrope, mislim da ta Evropa nije više vrijedna papira na kojem je napisana. Ne može više biti situacija, da jedna od vlada sa radikalnom strankom, nacionalističkom, da blokira cijeli put i dalji razvoj EU“.
Desni ekstremizam u porastu
Na skupu se razgovaralo i o uticaju građana i organizacija civilnog društva u borbi protiv desnog ekstremizma u javnoj sferi.
Izvršni direktor regionalne Akademije za razvoj demokratije iz Srbije Balša Božović je ocijenio da bez pomirenja nema dugotrajnog mira na Balkanu, ali i dodao da je u regionu zaustavljen proces suočavanja s prošlošću, zbog čega jača ekstremizam.
Kao posljednji primjer je naveo slučaj proslavljenog crnogorskog vaterpoliste Mirka Vičevića, koji je zbog šovinističkih ispada napustio Beograd i poziciju trenera u tamošnjem vaterpolo klubu Crvena zvijezda.
Dvodnevni „Podgorički plenum – Quo Vadis Balkan?“ su organizovali Centar za građansko obrazovanje, Regionalna akademija za razvoj demokratije i fondacija Fridrih Ebert.
(rse)
