Za četrnaest mjeseci klerikalizam i populizam ,,nove vlasti“ je razorio temeljne vrijednosti u Crnoj Gori
Draško Đuranović
Vlada stvorena u Manastiru Ostrog od petka, 4. februara, je prošlost. U danima i sedmicama koje slijede tek će se sagledavati razmjere posljedica namjesničke, u osnovi kvislinške, politike ,,promjena“ inaugurisane nakon 30. avgusta 2020. godine – kao politički proizvod kleronacionalističke kontrarevolucije započete litijama Crkve Srbije još krajem 2019. godine.
Sad već premijer u ,,tehničkom mandatu“ Zdravko Krivokapić bio je ponizno iskren kada je rekao da je ispunio Amfilohijev amanet. Nema mjesta podrugljivosti, učenik je slijedio učitelja, koliko je znao i umio – ključni zadatak da se obezliči moderna Crna Gora i pretvori u predgrađe ,,srpskog sveta“ rađen je temeljno, iz dana u dan, iz mjeseca u mjesec. I tako skoro godinu i po.
Za četrnaest mjeseci, sve pod maskom ,,ispravljanja nepravde“ prema Crkvi Srbije, nova vlada i nova vlast udarnički su razgrađivali temeljne vrijednosti crnogorskog društva. Unutar institucija i vaninstitucionalno, uz pomoć Beograda i samostalno, plaćenički i dobrovoljački…
Novi ljudi, koje je nova vlast instalirala u državnim institucijama i preduzećima, imali su samo jedan zadatak – da ekonomski razore Crnu Goru, politički sistem pretvore u farsu, a društveni sistem podrede strategijskim političkim interesima sa strane.
I sve je to izvođeno uz prećutno odobravanje zapadnih ambasada. Nije to bilo sljepilo Zapada, već ,,puštanje niz vodu“ Đukanovićeve vlasti da bi došla nova, ,,demokratska“. A sve to uz svakodnevne javne proglase, od ambasadorki Rajnke i Medoks do ambasadora Vebera, da su promjene dobrodošle. Uz glorifikovanje ,,mirne smjene vlasti“ – važni zapadnjaci su suštinski prećutkivali realnost i tako indirektno podržavali ideju koja na ovim prostorima vlada još od vremena Načertanija, od doba žrtvovanja slobodarske Crne Gore 1918. godine; od Memoranduma SANU koji je doveo do krvavog raspada SFRJ, sve do današnjeg projekta ,,srpskog sveta“. Ukratko – Crna Gora treba da bude obezličena i o(p)stane samo kao geografska odrednica. Nešto bolje nego 1918.
I dok su zapadnjaci kvarno prećutkivali, ovđe su maske na tlo bačili i dojučerašnji suverenisti. Valja se osvrnuti i sagledati kako su ,,kritički mediji“, poput koncerna ,,Vijesti“, ali i predstavnici brojnih nevladinih organizacija, bili otvorena, glasna platforma i posluga kontrarevolucionarnog litijaškog pokreta. Kako su targetirali sve one koji su dizali glavu i ukazivali na propadanje Crne Gore; kako su crnogorsku mladost, koja se bunila protiv kleronacionalizma nazivali ,,milogrocima“, ,,sendvičarima“ „pećinskim Crnogorcima“, „komitama“, a istinski kredibilne medije etiketirali kao ,,plaćenike bivšeg režima“. U objavama nekadašnjih suverenista, u Crnoj Gori je od avgusta poteklo med i mlijeko. I krenulo se u pomirenje.
Koji dan nakon onog mitinga u Podgorici, one ,,crvene bune“ protiv isijavanja zla šovinizma nakon 30. avgusta, jedan od osnivača ,,Vijesti“ i jedan od ,,otaca“ Ure Miodrag Perović, slavodobitno je, kao nekadašnji suverenista, pokušao da objasni ,,zaluđenoj crnogorskoj mladosti“ da su na izborima u stvari – ,,poražene i četnička i partizanska Crna Gora“ i da će vlast bez Mila Đukanovića i ‘Prve familije’ biti inkluzivna“. Tako je, besprizorno a vrlo ciljano, sveo u istu ravan, bez stida i obraza, njemački gvozeni krst koljača Pavla Đurišića i onu krvavu macu popa Mace Vukojičića sa onim legendarnim osmijehom narodnog heroja Ljuba Čupića kojeg su strijeljali u Nikšiću ili ona dva sjajna crna oka crnogorske antifašističke heroine Vukice Mitrović, strijeljane na Banjici.
Negdje tih dana, kada je nastala ova Perovićeva podmukla paškvila, na asfaltu ulica crnogorskih gradova, po kućama u Pljevljima, osvanuli su zli grafiti svetosavskog milosrđa: ,,Turci, mrš iz Crne Gore“, ,,Nož, žica Srebrenica“… I danas stoje spomenici ove ,,inkluzivne vlasti“, kao što je onaj grafit ,, general Ratko Mladić“ ostao kao zadužbina vlasti koja je, je li, porazila partizansku i četničku Crnu Goru.
Ovaj ogledni primjer primitivne manipulacije pokazuje, bolje od ičega, ko je i sve i kako, svjesno ili nesvjesno, plaćenički ili kao dobrovoljac, vukao Crnu Goru na dno. I da je ono zapišavanje spomenika Ljuba Čupića bio samo nastavak priče o ,,inkluziji“, samo u izvedbi četnika. Ne treba zaboraviti, osim nedjela Vlade i one koji su im davali vjetar u leđa na poganom poslu.
Od petka 4. februara, pojavio se tračak nade da će se Crna Gora ponovo vratiti, ne partijama stare vlasti, ne ispraznim mantrama o pomirenju, ne nekim novim neprirodnim političkim koalicijama, već na put ka budućnosti građanskog društva.
I možda djeluje kao neostvarljiva želja, ali valja pokušati da se ide putem sabiranja građanskih vrijednosti. Do sada zanemareni glasovi građanskih aktivista, pokazuju put u budućnost partijama, koje moraju pogledati unazad i sagledati greške iz prošlosti ako Crna Gora želi obnavljati vlastito društvo. Prosvjetiteljski građanski pokret umjesto partijskog elitizma.
U danima koji slijede Pobjeda će kroz istraživačke tekstove pokušati da čitaocima pruži uvid kako je uništavan politički, ekonomski i društveni sistem u Crnoj Gori.
Dio inventara razaranja Crne Gore predstavljamo kroz ovaj kroki pregled.
U RALJAMA ,,SRPSKOG SVETA
Još jula 2020. godine Pobjeda je analitički pisala o sprovođenju projekta ,,srpskog sveta“, istražujući kako je oformljena međunarodna infrastruktura za podršku prosrpskim partijama uoči izbora u Crnoj Gori.
Brojni analitički tekstovi novinara našeg lista pokazali su da je mreža aktivirana preko zvaničnog Beograda, centara Crkve Srbije u SAD i Evropi, te velikog broja raznorodnih srpskih organizacija u Crnoj Gori i lobističkih grupa u inostranstvu.
Neposredni cilj je tada, tokom litija, bila destabilizacija i svrgavanje crnogorske vlasti koja ,,diskriminiše Srbe u Crnoj Gori“ i pokušava da ,,zatre Mitropoliju crnogorsko-primorsku Srpske pravoslavne crkve“, kako se to poručivalo sa brojnih srpskih adresa, od vrha vlasti u Beogradu, čelnika Crkve Srbije, sve do brojnih srpskih paradržavnih organizacija i udruženja.
Pobjeda je tada otkrila da je u jeku epidemije korone Vlada premijerke Ane Brnabić društvima i udruženjima Srba u Crnoj Gori darovala jednokratnu pomoć od 1,64 miliona eura ,,radi realizacije projekata i podrške u radu“. Bio je to samo nastavak ulaganja Beograda u srpske patriote u Crnoj Gori: za kupovinu i opremanje prostora ,,Srpske kuće“ u Podgorici Aleksandar Vučić je iz državnog budžeta izdvojio 3,4 miliona eura. Za manje od dvije godine zvanični Beograd je ,,upumpao“ čak pet miliona eura u srpsku političku opciju u Crnoj Gori.
Bilo je to samo provođenje strategije koja je davno osmišljena. Još tokom izborne kampanje 2016. godine Beograd je upumpavao silne novce u srpske partije i ekstremističke grupe u okrilju Crkve Srbije. Znanične procjene specijalnog državnog tužioca Milivoja Katnića, tokom suđenja za pokušaj terorizma, govorile su da je, na razne načine, u Crnu Goru tokom 2016. godine ,,za srpsku stvar“ unešeno oko 15 miliona eura.
Nakon propasti puča iz 2016. godine, strategija je promijenjena. Tokom litijaškog pokreta novac je pristizao kroz najmoćniju srpsku (ne)vladinu organizaciju – Crkvu Srbije. Tako se sredinom 2020. godine u Libertvilu kod Čikaga, koji pripada Eparhiji novogračaničkoj i srednjozapadnoameričkoj SPC, započelo sa prikupljanjem novca kako bi se pomogle ovdašnje prosrpske partije koje, kako je planirano, bi trebalo da budu sve na jednoj listi. Kasnije će se stvoriti front – koalicija ,,Za budućnost Crne Gore“, koju će suštinski predvoditi mitropolit Amfilohije.
Plan je bio široko postavljen – da se svrgavanjem vlasti u Podgorici, te promjenom crnogorske državne politike, omogući stvaranje ,,srpskog sveta“, omeđavanjem trougla Banjaluka – Beograd – Podgorica kao dominantno srpskog političkog prostora, koji će, naravno, biti naslonjen na pravoslavlje i geopolitički zaštićen Rusijom Vladimira Putina.
Prozapadna Crna Gora, članica NATO, ključna je smetnja ostvarenju tog plana, a Milo Đukanović, ,,kao igrač Zapada“ najveći je problem koji treba ukloniti.
Milomir Stepić, viši naučni savjetnik Instituta za politiku iz Beograda, partnerske organizacije ruskog Instituta za strateške studije, tada je sažeo suštinske razloge ataka na Crnu Goru.
– Crna Gora je NATO tvorevina koja je posljednji otpor izlasku na mora koja okružuju Balkan, posljednji ventil kuda Srbi – a to znači i Rusi – mogu imati pristup Sredozemlju – kaže Stepić i naglašava da, ako Crna Gora ostane srpska i pravoslavna, ,,ona će pripadati civilizaciji čiji je centar u Rusiji“.
Bilo je jasno da velikosrpski projekat direktno ugrožava postojanje nezavisne Crne Gore i Crnogoraca. Bilo je i očigledno da vlast koju je predvodio DPS Mila Đukanovića, da Vlada na čijem je čelu bio Duško Marković, da crnogorske bezbjednosne strukture, nijesu umjele, željele ili znale da Crnu Goru odbrane. Mnogi su unutar crnogorske vlasti tada sa potcjenjivanjem gledali na javne planove srpskog ekstremističkog istoričara Aleksandra Rakovića, na otvorene prijetnje ,,Zavjetnika“ koje kontroliše srpska BIA… Okoštala trodecenijska vlast nije osjetila opasnost koja se nadvila nad Crnom Gorom.
Nakon izbora 30. avgusta, projekat, benigno nazvan ,,Ne damo svetinje“, konačno je preformulisan u ,,srpski svet“ i postao je dio političkog programa nove vlasti.
Ritualno noćno postizborno cjelivanje nosioca liste ,,Za budućnost Crne Gore“ Zdravka Krivokapića i mitropolita Crkve Srbije Amfilohija Rista Radovića bio je obred inicijacije: sjenka ,,srpskog sveta“ prekrila je Crnu Goru.
Gotovo sve što je radila ,,apostolska“ vlada, podržana od građanskog pokreta Ura na čelu sa Dritanom Abazovićem, vodilo je podvrgavanju Crne Gore pravilima ,,srpskog sveta“.
Naravno, sve je bilo podređenima interesima države Srbije i državne Crkve Srbije. Vlada Crne Gore, bez odluke Vlade (!), naložila je Upravi za katastar da nasilno prepiše Cetinjski manastir u vlasništvo Crkve Srbije; Vlada Crne Gore je brzopotezno odobrila gradnju dva nova hrama SPC u Budvi i na Žabljaku!?
I nije čudo što je premijer Krivokapić, koji sat prije nego što će biti smijenjen, donio uredbu o prijemu u crnogorsko državljanstvo bez prethodnih uslova, stvarajući tako okvir za demografsku pravoslavnu ekspanziju, pravljenje armije novih državljana, Srba i Rusa, koji bi Crnu Goru trebalo da zacementiraju u ram ,,srpskog sveta“ .
Ako u bliskoj budućnosti i bude formirana vlast koja će štititi crnogorske nacionalne interese biće potrebne godine i upornost da Crnu Goru izvuče iz ralja ,,srpskog sveta“.
RASTURANJE ANB-a
Kao dio plana razaranja Crne Gore bilo je – urušavanje bezbjednosnog sektora. Agencija za nacionalnu bezbjednost i Vojska Crne Gore bili su najvažnije karike koje je trebalo slomiti i preoblikovati.
Prije nego što će postati prvi čovjek ANB-a, najprije kao vršilac dužnosti a kasnije i kao direktor Agencije, kotorski advokat Dejan Vukšić nije bio eksponiran u javnosti. Njegovo ime se uglavnom provlačilo kroz izvještaje crne hronike medija, kao pravnog zastupnika nekih istaknutih članova mafijaških klanova. Kasnije će se pokazati da je bio i advokat nekih interesantnih osoba iz Rusije, nekadašnjih pripadnika ruskih službi koji su, ,,iz penzije“ počeli da trguju nekretnine po Crnoj Gori, uglavnom na Primorju.
U političku orbitu ga je izbacio litijaški pokret i, posebno, prijateljstvo sa popom Crkve Srbije Mijajlom Backovićem, veteranom 63. niške padobranske brigade i, kako će se ispostaviti, osnivačem nekih srpskih ekstremističkih bratstava i udruženja poput ,,Miholjskog zbora“.
Na izborima 2020. godine Vukšić je bio nosilac liste ,,Za budućnost Kotora“ i kasnije je, nakon izborne pobjede, izabran za predsjednika Skupštine opštine Kotor.
Ispostaviće se da je Vukšić imao znatno veće ambicije od političkog aktivizma na lokalnom nivou. Zahvaljujući podršci Crkve Srbije, odobrenju prosrpskog Demokratskog fronta i njihovih mentora iz Beograda, premijer Zdravko Krivokapić je predložio advokata Vukšića za vršioca dužnosti direktora Agencije za nacionalnu bezbjednost.
Nekoliko mjeseci kasnije Vukšić je imenovan za direktora Agencije iako je time kršen Zakon o Agenciji za nacionalnu bezbjednost koji ne dozvoljava da se na čelnu funkciju u ANB-u izabere politički aktivista.
Naravno, Vladi stvorenoj u Ostrogu nije smetao taj ,,nebitni“ zakonski detalj, a ni iskusnom pravniku Dejanu Vukšiću da prihvati novi angažman, koji je, mora se priznati, sa velikim žarom prihvatio i posla se latio.
Prvi potez Dejana Vukšića bio je ovladavanje nad agentima ANB-a koji su služili bivšem direktoru i bivšoj Đukanovićevoj vlasti. To je rađeno planski – počelo je sa sporadičnim ,,ispaljivanjem afera“, poput one o spaljivanju dokumentacije na Žabljaku koja se ispostavila kao – lažna informacija. A onda je krenula afera o prisluškivanju specijalnog državnog tužioca, koja je imala istinitu osnovu. I koja je poslužila Vukšiću da pridobije na svoju stranu dio agenata koji su služili staroj vlasti i da ih, ,,kao pokajnike“ upotrijebi za – podređivanje ANB-a srpskoj BIA!
U tekstovima Pobjede identifikovani su brojni preletači, koji su nekad pratili srpske ekstremističke organizacije, a potom se brzo prilagodili novim zadacima i počeli da uhode – ,,ekstremne Crnogorce“. Pobjeda je u serijalu tekstova razotkrila, prije i poslije dešavanja 4. i 5. septembra na Cetinju, kako je funkcionisao taj mehanizam.
Osim što su davali bitne operativne podatke, važni funkcioneri BIA su Vukšića savjetovali i o pravcima akcije u borbi protiv patriota, komita i drugih ,,crnogorskih ekstremista“, kako to vole da kažu vlasti u Beogradu i Podgorici.
ANB je i bukvalno, za nekoliko mjeseci, praktično postala ekspozitura srpske službe. I nije slučajnost, tvrde izvori Pobjede, što je lično Dejan Vukšić svojevremeno razotkrio imena i prezimena operativaca CIA i ANB-a članovima skupštinskog Odbora za bezbjednost. Bila je to ,,pokazna vježba“ za razbijanje ANB-a.
Srpski izvori našeg lista ističu da je tokom čestih boravaka u Beogradu Vukšić uspostavio odličnu saradnju sa Markom Parezanovićem, načelnikom Uprave za bezbjednost BIA, osobe od povjerenja predsjednika Srbije Aleksandra Vučića. Na terenu, u Crnoj Gori, prema navodima Pobjedinih izvora, za koordinaciju je zadužen Mićo Rogović, savjetnik u Ambasadi Srbije u Podgorici, moćni poslanik SNS-a, koji je veza između vrha ANB-a i vrha BIA.
Združene aktivnosti ANB-a i BIA najbolje su se očitale 4. i 5. septembra na Cetinju, ali i nakon toga. Prema saznanjima Pobjede, na jednoj od sjednica skupštinskog Odbora za odbranu i bezbjednost lično je direktor ANB-a Dejan Vukšić dao članovima Odbora informaciju da je više od 35 bezbjednosno interesantnih osoba bilo, još od 3. septembra, pod okriljem sveštenika Crkve Srbije u Cetinjskom manastiru.
Kako je onda moguće da – više od tri mjeseca nakon dramatičnih dešavanja na Cetinju – istraga crnogorskog bezbjednosnog sektora ,,tapka u mjestu“, da se ne otkriva identitet sumnjivih lica, niti veze osoba sa kriminalnim miljeom sa pojedinim policijskim službenicima?
Ćutanje bezbjednosnog sektora je, očito, neka vrsta ,,mrtve straže“ da se ne sazna istina. Ali ne samo o dramatičnim dešavanjima na Cetinju – obrazac djelovanja ANB-a, od kada je Dejan Vukšić postao njen čelni čovjek, je potpuno razotkriven. I jasno je ANB je ,,preprogramiran“ da ne služi za zaštitu nacionalnih interesa Crne Gore.
RAZBIJANJE MINISTARSTVA ODBRANE I VOJNE BEZBJEDNOSTI
Kada je Zdravko Krivokapić 5. decembra 2020. godine izgovarao tekst premijerske zakletve, u pozadini su se dvije novopečene ministarke – Vesna Bratić i Olivera Injac brzo prekstile, moleći se da sve prođe kako treba.
Ko zna što su mislile, ali ministarka odbrane Injac svojski je prionula na posao i vrlo brzo je postalo jasno što su joj bile prave namjere. Za 14 mjeseci ministarka odbrane je vrlo detaljno razgradila sistem. Dojučerašnja profesorica na UDG, đe je jedan od osnivača i Milo Đukanović, počela je sa brzopoteznim izmjenama rukovodećeg kadra, kako bi potpuno izmijenila strukturu – ali i političku profilaciju – vrha MO.
I, mora se priznati, sve je to tiha ministarka radila predano. Ali ne i pametno – gotovo da nije bilo važnije odluke o imenovanju koja je bila zakonita ili Ustavna. Počev od postavljenja penzionisanog zastavnika Miodraga Jokanovića na mjesto u obavještajnom sektoru, imenovanja aktivnog oficira, potpukovnika Veljka Mališića, za državnog sekretara, bez prethodne odluke Savjeta za odbranu…
Najviše spornih poteza ministarka Injac je povukla u namjeri da ,,reorganizuje“ Obavještajno-bezbjednosni direktorat, centar za prikupljanje i razmjenu svih klasifikovanih podataka saradnje sa NATO. Imenovanje majora Radula Čovića i Ivice Simonovića na rukovodeća mjesta u OBD-u, bez ozbiljnih bezbjednosnih provjera – koje bi eliminisale makar majora Čovića zbog kompromitacije tajnih podataka NATO – teško se može ocijeniti kao nesnalaženje neiskusne ministarke.
Tim prije što je ministarka Injac tada imala jasno upozorenje od vršioca dužnosti direktora OBD-a Aleksandra Šaranovića, iskusnog obavještajca sa značajnim konekcijama u bezbjednosnim strukturama Alijanse. To što je Šaranović pokušao da se ,,miješa u svoj posao“ okarakterisano je kao veliki njegov grijeh, pa je uslijedila odmazda – Šaranoviću je 12. marta državna sekretarka Sandra Bulatović naredila pod prijetnjom vojne policije (!) da napušti kancelariju i kasnije zabranila ulaz u zgradu Ministarstva odbrane u Ulici Jovana Tomaševića.
O svim ovim aktivnostima ministarke Injac Pobjeda je pisala, ali nije bilo reakcije iz države. Čak ni kada je naš list razotkrio aferu Simijanović, vezama američko-srpskog špijuna sa potpredsjednikom Vlade Dritanom Abazovićem i mešetarenjima oko nabavke oružja za Ministarstvo odbrane.
A onda je počelo inventarisanje nezakonitih radnji vrha MO. Kako je Pobjeda pisala, nekadašnji direktor Direktorata za ljudske resurse Mihail Volkov podnio je 23. marta 2021. krivičnu prijavu Specijalnom državnom tužilaštvu kojom je teretio Injac za zloupotrebu položaja zbog nezakonitog zapošljavanja vojnog penzionera Miodraga Jokanovića i njegovog postavljanja u Obavještajno-bezbjednosni direktorat.
Samo dvadesetak dana kasnije, 13. aprila, kako je opet jedina izvijestila Pobjeda, Mihailo Volkov je Specijalnom državnom tužilaštvu podnio još jednu krivičnu prijavu protiv ministarke odbrane Olivere Injac, tereteći je opet za zloupotrebu položaja prilikom postavljenja pukovnika Veljka Mališića.
Nije to bio kraj: nakon dvije krivične prijave uslijedila je i nova – u aferi ,,kadeti“ , kada je ministarka Injac diskriminisala kandidata Marka Mitrovića i spriječila mladog momka da ispuni svoj životni san i školuje se za pilota na Vazduhopolovnoj akademiji ,,Ikaron“ u Atini.
Zahtjevom za skidanje imuniteta koji je Specijalno državno tužilaštvo uputilo Skupštini Crne Gore, potvrđena je osnovanost krivičnih prijava koje je protiv ministarke odbrane Injac podnio nekadašnji direktor Direktorata za ljudske resurse Mihail Volkov.
To je samo dio tamnog mozaika u biografiji Olivere Injac kao ministarke odbrane Pokazalo se da je sistem urušen, a ugled Vojske srozan: skandal sa obezbjeđivanjem makedonskih vojnika u Kolašinu, o čemu je Pobjeda izvijestila, izazvao je podozrenje crnogorskih partnera iz NATO. Osim vanredne inspekcije obavještajnih NATO eksperata iz sektora bezbjednosti (NOS), počeli su zvaničnim kanalima da pristižu brojna pitanja iz Brisela, ali i iz obavještajnih krugova velikih zapadnih sila.
Nesnalaženje, slučajne greške ili namjera? O tome će odlučiti crnogorsko pravosuđe, uskoro. Jedno je izvjesno – Olivera Injac imala je razrađen sistem za rušenje sistema u Vojsci Crne Gore.
(Dnevni list Pobjeda)
