Ljubomir Filipović, analitičar CDM, Zoran Vuletić, predsednik Građanskog demokratskog foruma i Žarko Puhovski, politički analitičar iz Hrvatske o novoj preporuci za zapošljavanje u Crnoj Gori – potvrdi učešća u litijama sa potpisom poč. Amfilohija Radovića
Zapošljavanje u državnoj upravi dobilo je drugu dimenziju od kada je na vlasti u Crnoj Gori “ekspertska vlada”, na čelu sa premijerom Zdravkom Krivokapićem. Prvi zahtjev pristalica nove vlasti nakon pobjede na parlamentarnim izborima bile su pozicije u državnoj upravi koje su im, kako neprestano navode, bile nedostupne zbog drugačijeg političkog opredjeljenja. Tako se od kriterijuma kompetentnosti i sposobnosti stiglo do toga da je potvrda sa potpisom mitropolita Amfilohija Radovića, na kojoj piše “Spomen knjiga učesniku litija 2020. godine”, uslov za dobijanje posla.
“Potvrde o učešću na litijama podsjećaju na spomenice koje su se dodjeljivale nakon II svjetskog rata, s tim što su i kvalitativno i vrijednosno potpuno različite. Radi se o šablonu djelovanja struktura moći u Crnoj Gori i novom dokazu da vlast DPS-a u septembru 2020. nije smijenila politička partija ili njih više, već Srpska pravoslavna crkva”, kaže za Gradski radio analitičar CDM-a Ljubomir Filipović.
Crna Gora trenutno je, prema Filipovićevim riječima, zarobljena država u kojoj vladaju nepotizam, nekompetentnost i partijsko zapošljavanje.
“Crnom Gorom zapravo vlada SPC, koja, kao najmoćniji konstituent vladajuće većine, upravlja kadrovanjem u državnoj administraciji umjesto političkih partija. Vidjeli smo to prilikom izbora premijera i pojedinih ministara. Kadrovanje se obavlja uz saglasnost manjih političkih partija, koje pričom o navodno građanskoj državi zamazuju oči javnosti ne samo u Crnoj Gori, ponavljajući da je došlo do kvalitativne promjene vlasti, što nije slučaj“, ocjenjuje Filipović.
Predsjednik srpske opozicione stranke Građanski demokratski forum, Zoran Vuletić, smatra da je uticaj SPC u Crnoj Gori vidljiviji nego u Srbiji jer je crnogorsko multinacionalno i multietničko društvo, od obnove nezavisnosti 2006. godine, dostiglo viši stepen demokratije.
„U Srbiji je simbioza vlasti i crkve takva da nije potreban pisani dokaz o podobnosti, poput ovog u Crnoj Gori, već je dovoljna usmjena preporuka. U Srbiji je godinama SPC u svim porama društva i na korak smo od gubitka sekularne države. Veronauka u školama isključivo se izučava iz ugla pravoslavne crkve, a ne kao sociološki predmet koji deci omogućava da uoče razlike među religijama. Po školama se ritualno slavi dan škole uz kandila, sveće i slavske kolače. Kada je riječ o Crnoj Gori, uticaj crkve je dokaz da je vlast iz Srbije, čiji je Demokratski front eksponent, iskoristila SPC kao aktivnog političkog partnera. Interesi crkve i vlasti iz Srbije su se poklopili, a izvođač radova je DF i, prije svih, Andrija Mandić“, kaže Vuletić.
Žarko Puhovski, politički analitičar iz Hrvatske, podsjeća da je sličan uticaj početkom devedesetih, u tada tek osnovanoj državi Hrvatskoj imala katolička crkva. Danas se, kaže, to radi na suptilniji način.
,, Na početku hrvatske državnosti ’91. i ’92. godine doista se u Hrvatskoj tražilo da kandidati za visoke pozicije prilože odnosno dokaz da su kršteni u katoličkoj crkvi, ali to je trajalo dosta kratko.Danas se prešlo na suptilnije metode, iako je uticaj crkve I dalje velik,” kaže Puhovski.
Podjela na „naše“ i „njihove“ odlika je, kaže Puhovski, revolucionarnih snaga kada stupaju na vlast.
,,Riječ je o primitivnom ponašanju koje za cilj ima prodor u dubinu i širinu državnog aparata. Na taj način se podobni ljudi postavljaju na važne funkcije u zajednici”, pojašnjava Puhovski.
Kako će kadrovanje na osnovu pripadnosti jednoj vjerskoj zajednici uticati na evropski put Crne Gore i da li je ovo promjena koju su pozdravili evropski zvaničnici, pokušali smo da saznamo od Tonina Picule, izvjestioca Evropskog parlamenta za Crnu Goru, koji nije odgovorio na pitanja novinara Gradskog radija.
Analitičar CDM-a Ljubomir Filipović kaže da je ovim napredak Crne Gore doveden u pitanje.
„Na ovaj način promoviše se nepotizam i partijsko zapošljavanje, a poništavaju kriterijumi sposobnosti i kompetentnosti što doprinosi produbljivanju krize. Nedostatak meritokratije vodi u blokadu institucija što usporava razvoj zemlje i dovodi do stagnacije“, kaže Filipović.
Žarko Puhovski ne smatra da će upliv crkvenog uticaja u državnu administraciju imati velike posljedice po put Crne Gore u EU.
,,Nijedna država sa prostora Balkana nije ozbiljan kandidat za ulazak u EU još najmanje desetak godina, jer EU u ovom trenutku nema nikakvih planova za proširenje. Crna Gora neće postati član EU prije ostalih zemalja regiona, a kad to bude postala, stanje u državnoj upravi će se, pod pritiskom Brisela, ako ne faktički, barem formalno promijeniti”, zaključuje Puhovski.
Mirka Dević
Adriana Žolja Bošković
