Zima počinje danas u 16 sati i 59 minuta, saopštilo je Astronomsko društvo „Ruđer Bošković“ iz Beograda. Istovremeno za stanovnike na južnoj Zemljinoj polulopti počinje leto. Na dan početka zime, obdanica je najkraća, a noć najduža. Tog dana, Sunce u Beogradu izlazi u 7:12, a zalazi u 15:59 časova, što znači da će obdanica trajati 8 sati i 47 minuta, a noć 15 sati i 13 minuta.
Prema prognozi za Srbiju, do petka ujutru slab i umeren mraz, mestimično magla ili niska oblačnost. U sredu ujutru prolazno naoblačenje, tokom dana pretežno sunčano ali hladno vreme. Zatim umereno oblačno i toplije, posebno od petka kada će dnevna temperatura u većini mesta biti iznad proseka za ovaj period godine. Slaba kiša očekuje se od subote.
Na severnoj polulopti solsticijum zimski počinje svake godine 21. ili 22. decembra, dok je taj datum na južnoj polulopti 20. ili 21. jun. Zimski solsticij nastaje kada se severna polulopta zemlje maksimalno udalji od Sunca. Dok kod nas ovim datumom počinje zima, na južnoj polutki počinje ljeto i najduži je dan u godini.
Prvi dan zime različito se obelježavao. Zbog kratkih dana, decembar se naziva i najmračnijim mesecom, a u prošlosti narodi su mislili da će Sunce nestati. Kad su shvatili da će dani ponovno biti duži, započeli su sa slavljima. U brojnim kulturama se nekada slavio dolazak zimskog solsticija raznim ritualima jer se time označavala simbolička smrt i ponovno rođenje Sunca. Odnosno, rešavalo se loših navika i negativnih osećaja, a prihvatala se nada u bolje sutra s dužim i sunčanijim danima.
Rimljani su tako slavili festival rođenja Nepobediva Sunca, dok je u drevnom Egiptu umirao bog Oziris 21. decembra, a nakon ponoći bi sveštenici izneeli dete iz hrama i nagovijestili da je Oziris ponovno rođen. Kelti su zimski solsticij obeležavali kao dan kad božanstvo Sunce putuje kroz podzemni svet i spoznaje tajne života i smrti, dok se u Iranu u perzijskim vremenima verovalo da je na prvi dan zime rođen bog svetla i istine Mitra.
I danas se u nekim zemljama raznim festivalima i proslavama slavi ovaj dan. Tako se u Švedskoj ljudi okupljaju oko lomače, nazdravljaju i pričaju priče. U Indiji se održava Makar Sankranti, jedan od najvažnijih festivala godine. Slavlje je posvećeno Sunčevom putu prema severnoj polulopti, što donosi duže dane i omogućava dobru žetvu.
U Kanadi se održava festival puštanja lampiona koje ljudi mogu sami izraditi. Običaj uključuje ples, zabavu, svirku i hranu.
U Velikoj Britaniji poznata je proslava zimskog solsticijuma u Stonhendžu, poznatim kamenim ostacima gde posetioci imaju priliku ući u visoki tajanstveni kameni krug za ceremoniju izlaska sunca pod organizovanim vodstvom. Ova tradicionalna proslava se održava preko hiljadu godina.
Bez obzira na želje različitih običaja širom sveta, ono što sigurno donosi zima su duži dani, a kraće noći. To znači više dnevnog svetla, sunca, vitamina D, više pozitivnosti, aktivnosti na otvorenom, druženja. Činjenica da se emocionalno, mentalno i fizičko stanje stanovnika Zemlje poboljšava direktno proporcionalno povećanju dužine dnevnog svetla. Čak i malo (za nekoliko minuta) prodženje dana neposredno nakon zimskog solsticijuma ima primetan pozitivan učinak na zdravlje ljudi. Pozitivan učinak sunčeve svetlosti na telo objašnjava se povećanjem proizvodnje hormona serotonina koji kontrolirše emocije sreće i radosti.
D. B.
