BEOGRAD, 11. avgusta 2022. – Poslanici manjinske koalicije „Zajedno za Vojvodinu – Vojvođani“ u Narodnoj skupštini Aleksandar Olenik i Tomislav Žigmanov zatražili su danas, reagujući na odluku o rehabilitiranju četničkog komandanta iz Drugog svetskog rata, da se ukine Zakon o rehabilitaciji i ponište sve pravne posledice njegove primene.
Zahtev je potaknut nepravomoćnom odlukom suda u Valjevu o rehabilitaciji Nikole Kalabića, jednog od četničkih vođa iz Drugog svetskog rata i saradnika vođe Ravnogorskog pokreta Dragoljub Draže Mihailovića.
Kalabić, kome se pripisuju brojni zločini nad srpskim civilima i komunistima, uhapšen je u tajnoj operaciji 5. decembra 1945. da bi ga šest dana kasnije sud proglasio narodnim neprijateljem i oduzeta mu je imovina. Okolnosti njegove smrti do danas nisu utvrđene, godinama se vodio kao nestao, da bi 65 godina kasnije, službeno bio proglašen mrtvim.
Odluku o Kalabićevoj rehabilitaciji, koju je od suda zatražila njegova unuka, osudio je veliki deo javnosti. Pojedine opozicione stranke i organizacije civilnog društva zatražile su njeno ukidanje, a viši tužitelj u Valjevu najavio je žalbu, budući da je i prvobitna odluka vraćena na ponovno suđenje.
Poslanici Olenik i Žigmanov u saopštenju ističu da se Zakonom o rehabilitaciji iz 2011. godine ne utvrđuje je li Nikola Kalabić naređivao ili je i sudelovao u ratnim zločinima tokom Drugog svetskog rata, već se, samo formalno, utvrđuje je li imao pravično suđenje.
„Svaka sudska odluka kojom se utvrđuje da nije imao pravično suđenje ukida raniju osuđujuću presudu te zbog nemogućnosti novog suđenja svi saradnici okupatora, izdajnici i ratni zločinci ostaju neosuđivani“, stoji u saopštenju. Podseća se da je na isti način rehabilitovan i vođa četničkog pokreta Dragoljub Draža Mihailović, i upozorava na rizik da će, ostane li Zakon na snazi, „svi ratni zločinci i saradnici okupatora ostati neosuđivani i to bez mogućnosti utvrđivanja njihove stvarne krivice“.
„Zakonom o rehabilitaciji se pokušava od gubitnika rata, četnika, ustaša i ostalih zločinaca i saradnika okupatora napraviti pobednike i zato će narodni poslanici koalicije ‘Zajedno za Vojvodinu – Vojvođani’ predložiti ukidanje tog zakona, ali i svih njegovih posledica, a to su presude o rehabilitaciji koje su do sada donesene.
Premijerka Ana Brnabić odbila je ranije ove sedice da komentariše odluku o rehabilitiranju četničkog zapovjednika Nikole Kalabića. „Imam prilično limitiran prostor da komentarišem tu odluku. Sudski proces je u toku, odluka nije pravosnažna“, rekla je Brnabić novinarima.
U srbijanskoj javnosti trenutno su mnogo glasnije osude rehabilitacije Nikole Kalabića i zahtjevi da je sud poništi.
U Beogradu je danas „docrtan“ grafit posvećen Draži Mihailoviću u Ulici Alekse Nenadovića. Na njegovom liku iscrtana je crvena zvezda petokraka, a pored su ispisane poruke: „Ustaše, četnici, podjednako poklali“ i „Stop rehabilitaciji zlikovaca“.
D. B.
