Piše: akademik Gradimir Gojer
Josip Lešić, teatarski i flmski režiser, scenarist, pjesnik i dramski pisac, profesor na Filozofskom fakultetu u Sarajevu, akademik Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine, najzaslužnija je osoba što postoje pisani tragovi o historijskim etapama razvoja scenske umjetnosti u Bosni i Hercegovini. Kao autor monografskih studija o Narodnom pozorištu Sarajevo i Bosanskom narodnom pozorištu iz Zenice praktično je uspostavio temelje teatrološke nauke i serioznog tretmana teatarske umjetnosti u Bosni i Hercegovini.
Svojedobno sam bio dio tima akademika Lešića koji je ostvario impresivnu enciklopedijski strukturiranu knjigu o zeničkom Talijinom hramu. Tada sam spoznao ogromni naučni i umjetnički potencijal ovoga negdanjeg režisera teatara u Kragujevcu, Zrenjaninu, Novom Sadu, Sarajevu, gdje je duboke tragove ostavio kao direktor Bosna filma, umjetnički direktor Kamernog teatra 55, direktor Festivala malih i eksperimentalnih scena Jugoslavije, te profesor na studijskim grupama teatrologije, pozorišne i radijske režije na sarajevskom Filozofskom fakultetu.
Ipak, uz njegovu umjetničku svestranost naglašavam da bi bez teatrološke serioznosti i analitičkog pristupa akademika Josipa Lešića historija bosanskohercegovačkog teatra bila terra incognita!!! Proučavajući korjene scenske umjetnosti na bh tlu Lešić je na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu odbranio doktorsku tezu o djelovanju sarajevskog teatra u doba Austrougarske.
Stotine teatroloških jedinica, eseja i zapisa o najznačajnijim protagonistima i tvorcima teatarskih događanja u bh teatarskom i uopšte kulturnom prostoru uspostavljali su povjesno utemeljenu sliku o umjetničkom teatarskom trajanju i njegovom uticaju na procese svestranog emancipiranja i saobražavanja bh teatarske umjetnosti sa europskim teatarskim kretanjima.
Fascinantna je činjenica da je akademilk Lešić istražio bh teatarske korjene, praktično od vremena bufona i histriona do današnjih vremena. Njegov je, itekako značajan doprinos proučavanju povijesnih uspona i Narodnog pozorišta Bosanske krajine, danas Narodnog pozorišta Republike Srpske.
Uvodeći sasvim nove metode u teatrološko proučavanje i verifikaciju pojedinih teatarskih procesa u umjetnosti glume, režije, scenografije, kostimografije askademik Lešić je u regionalnim okvirima snažno pozicionirao bh teatrološku misaonost, za šta je nagrađivan na Jugoslovenskim pozorišnim igrama, Sterijinom pozorju u Novom Sadu. Sa velikom sigurnošću mogu tvrditi da bi bez Lešićeve teatrološke “učitanosti“ u procese razvoja bh teatarske umjetnosti praktično ne bi postojali validno dokumentirani dokazi o historiji bh. pozorišta. Jedna od najmarkantnijih Lešićevih teatroloških studija je “Grad opsjednut pozorištem“, u kojoj je Jposip Lešić rasvjetlio procese „življenja“ teatarske umjetnosti u Mostaru.
Bio je praktično bio pionir u uspostavljanju teatroloških slika iz bh. sredine, pa mogu sa sviješću o njegovom golemom naučnom i umjetničkom doprinosu konstatovati da je Josip Lešić otac bh teatrološke misli i najautentičniji teatrološki mislilac u Bosni i Hercegovini!
