BEOGRAD, 17. septembra 2024. (Beta) – Centralna proslava 100 godina od osnivanja Beogradske nadbiskupije obeležiće se večeras u katedrali Uznesanja Blažene Djevice Marije, misom koju će služiti državni sekretar Svete Stolice, njen drugi čovek po uticaju, kardinal Pjetro Parolin.
Kako je najavljeno, „na svečanosti će osim visokih dužnosnika i predstavnika Katoličke Crkve, biti i visoki predstavnici Srpske Pravoslavne Crkve, Evangeličke Crkve, Islamske zajednice kao i vrh državne i gradske vlasti te diplomatski i vojno-diplomatski predstavnici“.
Beogradska nadbiskupija podsetila je da je Konkordat između Svete Stolice i Kraljevine Srbije potpisan u Rimu 24. juna 1914. godine i jednoglasno ratifikovan u Narodnoj skupštini Srbije u Nišu 8. avgusta te godine, kao i da je već u svojim prvim članovima predviđao osnivanje Beogradske nadbiskupije.
Podsećajući na prilike kada je zaključen, Beogradska nadbiskupija je ukazala da Austro-Ugarska nije gledala blagonaklono na konkordatsko rešenje, jer nije želela da izgubi svoj status zaštitnika katoličke vere.
Međutim, „potreba da se odredi položaj Katoličke Crkve u Srbiji bila je u interesu i Svete stolice i Kraljevine Srbije“, uz konstataciju da su ti interesi s obeju strana bili koliko crkvenog toliko i političkog karaktera.
Prvi svetski rat zaustavio je primenu potpisanog konkordata, pa je beogradska nadbiskupija osnovana posle jedne decenije. Za prvog beogradskog nadbiskupa imenovan je Ivan Rafael Rodić, tada apostolski administrator za Banat.
Nakon njega Beogradsku nadbiskupiju vodili su: Josip Ujčić, Gabrijel Bukatko, Alojzije Turk, a u vreme raspada Jugoslavije Franc Perko, od 1986 do 2001, zatim Stanislav Hočevar sve do pre dve godine kada ga je nasledio sadašnji nadbiskup Ladislav Nemet.
Uvod u obeležavanje veka od njenog osnivanja predstavljalo je okupljanje visokih katoličkih predstavnika, letos u Beogradu, na planiranoj sednici Saveta biskupskih konferencija Evrope pod nazivom „Hodočasnici nade. Za sinodalnu i misionarsku Crkvu“.
Srijemska biskupija najavila je da će kardinal Parolin sutradan, nakon boravka u Beogradu, biti u Sremskim Karlovcima na obeležavanju 325. godišnjice od Karlovačkog mira, važnim, kako je saopštila, za istoriju cele Evrope „jer su njegovim zaključivanjem zaustavljena turska osvajanja“.
Kako se navodi u istorijsko-diplomatskim zapisima učesnici pregovora, Sveta liga i Otomansko carstvo, ulazili su u isto vreme u prostoriju i sedali za okrugli sto da bi se uvažili kao ravnopravni.
Predviđen je program u dva dela. Parolin će se sresti sa vernicima, u crkvi Gospe Snježne, na Petrovaradinu, zatim je svečanost u kapeli Gospe od mira, u Sremskim Karlovicima, uz učešće visokih državnih i verskih zvaničnika.
Iz Srijemske biskupije su poručili da je ovaj skup zajednička poruka mira predstavnika različitih država i verskih zajednica, tokom kojeg će svi zajedno zasaditi mlado stablo masline, kao drevnog simbola mira ispred kapele Gospe od mira.
U najavama iz Beogradske nadbiskupije obeležavanja stote godišnjice od osnivanja, postojala je njena želja da svečanosti prisustvuje i papa Franja, ili da će, ako se to ne realizuje, u njegovo ime doći kardinal Parolin.
Nadbiskup Nemet je konstatovao tada, u intervjuu za Politiku, da je predsednik Srbije Aleksandar Vučić „apsolutno otvoren“ za eventualni dolazak pape Franje, kao i da patrijarh Porfirije lično nema ništa protiv toga, ali da će o tome, kako mu je rekao poglavar Srpske pravoslavne crkve, raspravljati Sabor SPC.
