Ivana Šundić Mihovilović
Današnje crtanje slova „Z“ označava slavljenje smrti i pozivanje na ubistva onih koji ne mogu da se brane. Latinično „Z“ je taktička oznaka Putinove agresorske vojske u Ukrajini i to onog dela formacija koji ide u smeru napada na Harkov i Kijev, kaže za Danas istoričar Milivoj Bešlin komentarišući slovni simbol koji je, propagandna mašinerija Kremlja, pokrenula pred početak invazije na susednu Ukrajinu.
Svetska javnost ocenjuje da je cilj iscrtavanja latiničnog slova „Z“, kojeg nema u ruskom jeziku koji se služi slovenskim pismom ćirilicom, pridobijanje podrške Rusiji za invaziju na susednu državu. I bez obzira, kažu, na značenje, slovo „Z“ je postao simbol nove ruske ideologije i patriotizma, nacionalnog identiteta slično kao i svastika u nacističkoj Nemačkoj.
Slovo “Z” nacrtao je i na beogradskom asfaltu u petak veče Mlađan Đorđević, lider opozicionog pokreta Oslobođenje, tokom protesta desničarskih organizacija u „znak podrške ruskom narodu”.
Iako je isprva tvrdio da čovek na snimku koji je kružio društvenim mrežama zapravo nije on preteći tužbom jer mu se, naveo je, crta meta na čelo, narednog dana Đorđević je pojasnio za naš list da je “Z” crtao “za decu Donbasa, za pravdu i za pobedu nad nacizmom, za zaštitu ruskog stanovništva u Ukrajini”. Na svom Tviter nalogu juče se pohvalio novim snimkom kako iscrtava slovo “Z” u snegu na planini.
Bešlin za Danas napominje da iako neke druge jedinice, zavisno od smera i ciljeva imaju druge simbole (kosu crtu, trougao, krug), „Z“ je najpoznatija oznaka jer je „agresorska vojska do sada najmasovnije zločine prema civilima: bombardovanje gradskih četvrti, bolnica, vrtića i škola, sa stotinama stradalih – počinila upravo pod oznakom slova Z.“
Ističe da taj znak danas u čitavom demokratskom svetu ima značenje koje je imala svastika u vreme nacističkih zločina u Drugom svetskom ratu.
„A svi ekstremni desničari, neofašisti i ruskokolonaši koji ga slave, morali bi biti hitno procesuirani zbog širenja mržnje i pozivanja na teror. Oni prizivaju krvoproliće i na Balkanu i ponosno, kao i svi fašisti od kako je nastala ta nakazna ideologija, slave smrt. Viva la muerte, čuveni poklič fašista iz Španskog građanskog rata, danas se na svim svetskim jezicima univerzalno izgovara crtanjem znaka ‘Z’“, naglašava naš sagovornik.
A kada je reč o, kako kaže, „lažnoj propagandi agresorskog režima u Kremlju, o navodnom neonacizmu Ukrajine“, Bešlin podseća da je na poslednjim predsedničkim izborima aktuelni predsednik Volodimir Zelenski pobedio kao antinacionalista i liberalni kosmopolita, čovek sa obe strane jevrejskog porekla, političar čiji su preci bili crvenoarmejci i borci protiv fašizma i kome je ruski maternji jezik.
„On je sa takvim begraundom pobedio dvotrećinski dotadašnjeg predsednika Petra Porošenka koji je velikim delom izgubio izbore i zbog koketiranja sa nacionalizmom. To su činjenice, sve ostalo je brutalna agresorska propaganda režima koji je otvoreno rekao da mu je cilj zatiranje ukrajinskog imena, identiteta, jezika, kulture. Dakle, genocid u najavi, ako se ne pristane na nasilnu asimilaciju“, zaključuje Bešlin.
Hrvoje Klasić, hrvatski istoričar, u izjavi za Danas, navodi da ne zna šta tačno znači slovo “Z” na ruskim tenkovima ali mu je to, kaže, potpuno nebitno.
“Bitno je da se radi o tenkovima i vojsci koji su izvršili vojnu agresiju na drugu nezavisnu državu, koji uništavaju civilne objekte i u ubijaju civile. Taman i da imaju naslikano cvijeće ili male medvjediće, to ne bi smjeli utjecati na mišljenje svakog normalnog i miroljubivog čovjeka o njima”, ocenjuje Klasić.
Podsetimo, u više gradova sveta organizuju se masovni protesti podrške Ukrajini. Takođe, i deo hrabrih građana Rusije protestuje protiv rata uprkos činjenici da ih vlast brutalno tuče i masovno hapsi. Na njihovim protestima dominiraju, između ostalih, parole “Stop ratu” i “Za mir”.
Drugi, opijeni propagandom, iscrtavaju slovo “Z” na automobilima, majcama, objektima. Slovo “Z” je viđeno i na pogrebnim automobilima u Rusiji.
Zabeleženo je i da ruska vojska pravi slova “Z” od bedževa poginulih ukrajinskih vojnika, a nedavno je usnimljen i jedan bizaran prizor – kako deca obolela od karcinoma i njihovi roditelji prave Z formaciju. Takođe, ruski mediji i nalozi na društvenim mrežama, koji podržavaju invaziju, često ističu “Z” u svoja imena ili logotipe.
(Danas)
