BEOGRAD, 22. septembra 2024. – U Narodnom pozorištu sinoć su svečano – dvadesetsedmi put – dodeljene nagrade Fondacije „Braća Karić“. Publika je na velikoj sceni ove istaknute kulturne ustanove, osnovane daleke 1868 godine, sinoć pozdravila zaslužne stvaraoce iz nauke, umetnosti i sporta koji su, svojim delom doprineli ugledu svoje zemlje u svetu.
Prvi je nagrađen najmlađi. Nagradu Fondacije za naučni i istraživački rad i tehnološke inovacije „Nikola Tesla“ dobio je učenik Matematičke gimnazije Andrej Drobnjaković, za izuzetna postignuća u matematici, fizici, hemiji, inženjerstvu i bilogiji.
„Danas je dan ispunjen radošću, kako za nas dobitnike za naša dosadašnja postiugnuća u oblastima kojim se bavimo, tako i za naše porodice i prijatelje koji su danas ovde da nas u tom uspehu i podrže. Postati uspešan i nagrađen čovek u oblastima kojima se bavite nikad nije lako. Put svakog takmičara, bio to sportista ili naučnik ispunjen je preprekama, sumnjom i porazima i neuspesima. Ali, ono što razlikuje uspešnog i neuspešnog je upravo sposobnost da se suočite sa porazom, da prihvati da je taj jedan poraz samo trenutak, da je to samo jedan dan, i da nastavi dalje da pokuša ponovo“, rekao je ovaj mladi naučnik.
Nagrada za književnost dodeljena je spisateljici Ljiljani Habjanović Đurović, a za filmsko stvaralaštvo filmskom reditelju Lordanu Zafranoviću. U ime košarkaške reprezentacije nagradu je primio selektor Svetislav Pešić, osvajačica srebrne medalje na Olimpijskim igrama u Parizu (tekvando) Aleksandra Perišić, strelci Zorana Arunović i Damir Mikec, vaterpolo reprezentacija Srbije, Novak Đoković i osvajači medalja na Paraolimpijskim igrama u Parizu – strelac Dragan Ristić, stonotesiserke Borislava Perić – Ranković i Nada Matić, stonoteniser Mitar Palikuća, i Željko Dimitrijević u bacanju čunja.
Lordan Zafranović (944, Maslinica, otok Šolta) prve godine života proveo je s majkom i starijim bratom Zdenkom u izbjeglištvu, u Ell Shatu na Sinaju. Imao je i mlađegi brata Andriju (1947-2021) najboljeg filmskog montažera ikad na jugoslovenskim prostorima, a kada se porodica vratila u Split, gde Lordan provodi detinjstvo i završava Pomorsku školu. Zatim je u Splitu diplomirao književnost i likovnu umjetnost na Visokoj pedagoškoj akademiji, a filmsku režiju na Filmskoj akademiji u Pragu 1971 godine u klasi oskarovca Elmara Klosa.
Po povratku sa studija živi i stvara u Zagrebu. Od 1991. do kraja 1994. živi u Parizu, u tome jednu godinu – 1992. živi i radi u Beču, potom odlazi u Prag gde je ostao do danas. Filmom se bavio od najranije mladosti i snimio ih je više od stotinu. Film Okupacija u 26 slika (1978) dobio je Veliku zlatnu arenu u Puli i bio je najgledaniji film u sezoni 1978/79 u bivšoj Jugoslaviji i bivšoj Čehoslovačkoj. Tim filmom, zapravo, započinje svoju „ratnu trilogiju” čiji je drugi deo, film Pad Italije (1981) nagrađen Velikom zlatnom arenom i nagradom Jelen u Puli, te nagradom Grand Prix u Valenciji. Trećim filmom posvećenim ratu i revoluciji, Večernja zvona (1986) zaključuje svoju ratnu trilogiju…
Djeca Kozare… „On ima novi naziv Zlatni rez 42. Četrdesetdva je zanimljiv broj a i Zlatni rez je zanimljiv naslov zato što je unutrašnja konstrukcija mog budućeg filma je zlatni rez Leonarda da Vinčija, onaj njegov čovjek i njegove savršene proporcije koje imaju krug i kvadrat u sebi kao idealna tijela. To je iznutra, broj 42 je broj kada je počela ta velika tragedija a i film ima četrdesetdvije sekvence. Broj je interesantan i po Bibliji, od Abrahama do Isusa Hrista su četrdesetdvije generacije tako da idem u nešto što je između zemlje koja je primila te mrtve ljude koji su pobijeni i neba koji ih je prihvatio poslije. Budući film ide između neba i zemlje.”
Nakon prijema nagrade Zafranović je podsetio značaj onih „koji su igrali na ovim daskama posljednjih stotinupedesetpet godina“, a potom se obratio Bogoljubu Kariću u centralnoj loži na prvom spratu. „Hvala Fondaciji na nagradi. Bogoljub i ja smo prijatelji ali, Bogoljube, nadam se da nagrada nije došla zbog prijateljstva nego zbog stvaralaštva“, rekao je Zafranović burno pozdravljen na velikoj sceni.
D. B.
