петак, новембар 22, 2024

Zapis sa Zlatibora: Zgradurine i beton proterali borove

Slične objave

Podeli

Zlatibor, 27. maja 2022. – Planina izuzetne lepote koju krase prijatna klima, blago podneblje, prostrani proplanci, bujni pašnjaci ispresecani planinskim potocima i prošarani borovima po kojima je ova planina i dobila ime. Varošica se nalazi na magistralnom putu Beograd-Crnogorsko primorje, na 230 kilometara od Beograda i 25 kilometara od Užica. Prosečna nadmorska visina ovog lepog i „zdravog“ mesta je oko 1000 metara, a visovi koji ga okružuju to nadmašuju, Čigota 1422 m, Tornik (1488 m)…

Sve ovo piše u prospektu Turističke organizacije Zatibora (Šta posetiti!), gde je ljubazna Anđela Kutlešić istakla da mesto koje po građevinskom javašluku veoma podseća na Budvu recimo, prema popisu iz 2011. godine imalo 2.821 stanovnika a da je ove godine  tokom prvomajskih praznika imalo više od 30.000 gostiju. Uglavnom Beograđana, Novosađana, Crnogoraca, Bosanaca i gostiju iz evropskih zemalja, među kojima prednjače Nemci i Španci.

Retka oaza mira i lepote: Kuća Dragutinovića, ulica Bele Vode (foto: portalforum.rs)

Prvi stanovnici Zlatibora bili su Iliri, zatim Rimljani (mogli su i da ostanu – prim. D. B.), a nakon njih dolaze Sloveni. Sve do polovine XIX veka područje Zlatibora nazivalo se Rujno, kasnije je taj naziv potpuno potisnut i sve više se koristi naziv Zlatibor, ime koje nose i planina i naselje koje administrativno pripada opštini Čajetina. Na teritoriji ove opštine nalaze se brojni spomenici kulture – Muzej Staro Selo u Sirogojnu, Stopića pećina u Rožanstvu, manastir Livac u selu Stublo, crkve brvnare u Dobroselici i Jablanici, rodna kuća Dimitrija Tucovića u Gostilju…

Na Zlatiboru su izgrađeni fudbalski teren, otvoreni i zatvoreni bazen, sportska hala, ski-liftovi i ski staze na Torniku i Obudojevici, kao i sistem za veštačko osnežavanje i žičara šestosed na Torniku. Zlatibor raspolaže sa više od deset hotela (od kojih su neki veoma impresivni), tridesetak odmarališt, tri ekskluzivna apartmanska naselja, velikim brojem vila za izdavanje. Hotelski smeštaj nudi više od 4.000 ležaja, 10.000 u privatnom smeštaju…

Tokom godine održavaju se brojne manifestacije – Sajam suvomesnatih proizvoda u Mačkatu Pršutijada, Rakijada u Šljivovici, Sabor lovaca Srbije, izbr za Mis Srbije, Sabor trubača i narodnog stvaralaštva, likovne kolonije, Etno sajam i doček Nove godine na Kraljevom trgu. Turistička organizacija Zlatibora gostima organizuju posete destinacijama kao što su Sirogojno, Mokra Gora, Drvengrad, Tara, Bajina Bašta, rezervat Uvac i Mileševa.

U varošici koja svakodnevno raste mnogo je nedostataka. Predivnu manju kuću koja je nekad izgledala kap palača „pojele su dve okolne zgradurine. Trotoara gotovo da nema u mestu koje sanja još veći turistički procvat i ako ga ima ide jednom stranom, potom se gubi i posle stotinu-dvesta metara pojavljuje se na drugoj strani. Srećom, ere su pažljivi vozači.

Neobavešteni će, možda, pomisliti: zašto odlaziti u urbanistički nered (i nesklad) koji ima značajniju okolinu. Ali, nekoliko faktora se ovde udružilo i stvorilo idealne uslove za lečenje, oporavak i rekreaciju: geomorfološki sastav zemljišta, „ruža vetrova“, šume, aromatična vegetacija, nadmorska visina. Sa porastom nadmorske visine vazdušni pritisak opada, a hemoglobin u krvi raste, disanje je lakše, krvotok je brži, a vazduh koji pluća udišu na 1.000 metara iznad nivoa mora pun kiseonika. Šetnjom i rekreacijom na Zlatiboru moguće je povećati broj krvnih zrnaca za preko dva miliona.

Zato – Zlatibor!

Dragan Banjac